Christopher Nolan’ın Homeros’un klasik destanı The Odyssey uyarlaması dünya genelinde birçok farklı lokasyonda çekiliyor. Matt Damon’un Odysseus’u, Tom Holland’ın ise oğlu Telemachus’u canlandırdığı filmde Charlize Theron’un Circe rolünü üstlendiği belirtiliyor. Dev kadroda ayrıca Zendaya, Anne Hathaway, Lupita Nyong’o, Robert Pattinson, John Leguizamo, Elliot Page, Will Yun Lee ve Mia Goth gibi yıldız isimler de yer alıyor. Çekimlerin bir kısmı Aït Benhaddou (Fas), Yunanistan, Sicilya, İskoçya ormanları ve Los Angeles stüdyolarında gerçekleştirilmiş. Nolan’ın amacı, The Odyssey’nin geçtiği Akdeniz coğrafyasını gerçek mekânlarla yeniden yaratmak gibi görünüyor. İskoçya ve L.A. hariç.
Ancak Deadline’ın yeni haberine göre, Nolan filmin bazı sahnelerini siyasi açıdan oldukça tartışmalı bir bölgede, Batı Sahra’da Dakhla yakınlarında çekti. Birleşmiş Milletler tarafından 1963’ten bu yana “kendi kendini yönetemeyen bölge” olarak sınıflandırılan Batı Sahra’nın egemenliği uzun süredir tartışmalı. 600.000 nüfuslu bu seyrek yerleşimli bölge Fas tarafından işgal edilmiş durumda fakat uluslararası toplum tarafından bu egemenlik tanınmıyor. Sahra halkı, yani Sahrawiler, uzun yıllardır baskı altında yaşıyor.
Son zamanlarda ABD ve Birleşik Krallık, Batı Sahra’yı Fas’ın bir parçası olarak tanımaya başladı. Büyük film stüdyoları, Fas hükümetiyle bu bölgede çekim yapmak için anlaşmalar yapıyor. Bu durum, işgalin ve Sahrawi halkının bastırılmasının dolaylı yoldan meşrulaştırılması olarak görülüyor. Nolan’ın The Odyssey filmi için Batı Sahra’da çekim yapması da bu açıdan eleştiriliyor. Yönetmen farkında olmadan da olsa, bu adımıyla mevcut işgali ve bölgedeki baskıyı desteklemiş olabilir.
Daha önce Amazon dizisi The Wheel of Time da aynı bölgede çekim yapmış ve bu durum Batı Sahra Uluslararası Film Festivali (FiSahara) tarafından sert şekilde eleştirilmişti. Festivalin yaptığı açıklamada, “Dakhla yalnızca sinematik kumullara sahip güzel bir yer değil, aynı zamanda işgal altında, askeri bir şehir. Yerli Sahrawi halkı Fas’ın baskısına maruz kalıyor,” ifadelerine yer verildi. Nolan ve ekibinin niyetlerinin kötü olmadığı düşünülse de, farkında olmadan da olsa baskıya ortak oldukları vurgulanıyor.
FiSahara açıklamasında şu sözlere yer veriliyor: “Bu topraklarda kendi hikâyelerini anlatmak isteyen Sahrawi sanatçılar büyük risk altında yaşıyor. Filmlerini gizlice ve büyük tehlikeler içinde çekiyorlar. Nolan ve ekibi bu gerçekleri bilselerdi, büyük olasılıkla dehşete düşerlerdi. Fas hükümeti, Sahrawi kültürünü kendi ulusal değerleri gibi pazarlarken; bizim gibi festivalleri bastırmaya çalışıyor. Dakhla’da kendi festivallerini kurarak bölgeyi Fas’a ait gibi göstermek için büyük bütçeli yapımlar gerçekleştiriyorlar.”
Batı Sahra’nın tarihine göz atıldığında, bölgenin 1976 yılına kadar İspanyol egemenliğinde olduğu, ardından Fas tarafından ilhak edildiği görülüyor. Birleşmiş Milletler hâlâ bu bölgeyi Fas’a ait bir toprak olarak tanımıyor. Gazeteciler bölgeye yaklaşık dokuz yıldır giremiyor. BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’ne göre, Sahrawi halkı ciddi ayrımcılığa ve gözetime maruz kalıyor. Uluslararası Af Örgütü ve Sınır Tanımayan Gazeteciler de bu konuda birçok rapor yayımlamış durumda.
The Odyssey gibi büyük bir Hollywood yapımının Batı Sahra’da çekilmesi, bu baskının beyaz perdede normalleştirilmesi riski taşıyor. Eğer büyük stüdyolar işgali görmezden gelirse, kamuoyunun da bu durumu önemsizleştirmesi kaçınılmaz olabilir. Ne Nolan ne de yapımcı stüdyo Universal şu ana dek konu hakkında resmi bir açıklama yapmadı. Çekimlerin Dakhla’daki kısmı yalnızca dört gün sürmüş ve The Guardian’ın haberine göre FiSahara’nın açıklamasından önce bölgeden çıkılmış.
The Odyssey, 17 Temmuz 2026’da sinemalarda gösterime girecek.
Aklında bir şey mi var?
Yorumları göster / Yorum bırak