Hamburger Bahnhof, geçmişin raylarını çağdaş sanatın yüzeylerine dönüştüren istasyonlardan biri. Bu kez ise yalnızca metaforik değil; mekânsal olarak da bir istasyona dönüşüyor. Nijerya asıllı Amerikalı sanatçı Toyin Ojih Odutola, Berlin metrosuna hayali bir hat ekliyor: U22 – Adijatu Straße. Sergi, kişisel belleğin, göçün ve temsiliyetin mekânla nasıl ilmek ilmek örülebileceğini gösteren büyüleyici bir deneyim sunuyor.
🚉 Adijatu: Bir Durak İsmi, Bir Kimlik Hatırlatması
Serginin omurgasını oluşturan hayali metro istasyonu “Adijatu Straße,” sanatçının dedesi tarafından verilen Yoruba Müslüman ismine referansla adlandırılmış. Galerinin doğu bölümü, metro platformlarının klasik detaylarıyla donatılmış: krem rengi duvar karoları, metal banklar ve parlak grid tavan ışıkları. Gerçeklik ve kurgu arasında salınan bu sahne, Berlin’in tanıdık U-Bahn dokusuna aşina olanlar için nostaljik ama rahatsız edici bir tekrar gibi.
Sanatçının Berlin’de yaşayan kuzeni Benjamin’in sesinden gelen anonslar—“Einsteigen Bitte” ve “Zurück Bleiben Bitte”—bu hayali hattı tamamlıyor. Ancak tınılar alışılmışın dışında: BVG’nin sinir bozucu bip sesi, burada melankolik bir ezgiye dönüşüyor. Sanatçının hafızasında taşıdığı göç, buradaki mekânsal çeviriye dönüşüyor.
🧷 Cilt, Malzeme ve Hafıza Arasındaki Çizgi
Ojih Odutola’nın işlerinde en çok dikkat çeken şeylerden biri “cilt.” Grafik kalem, pastel, marker ve film yüzeyine işlenen bu katmanlar, yalnızca fiziksel bir doku değil; siyah kimliğin görsel dile nasıl taşınabileceğini sorgulayan politik bir jest. ‘The Treatment 41’, ‘My Only Constant’ ve ‘2nd Generation’ gibi işlerde cilt, hem parlayan bir yüzey hem de kimlik meselesi olarak katman katman işleniyor.
Serginin resimle çizim arasında gezinen dili, klasik pastel algısını sarsıyor. Renklerin cesareti, kağıdın direnci, grafitin parıltısı… Bu işler sanki sadece çizilmemiş; kabullenilmiş, ezberlenmiş ve sonra yeniden unutulmuş gibi.
🗺 Bellekten Haritaya: Sanatçının “Perlenschnur”u
Berlin metrosunun istasyon haritasına benzeyen “Perlenschnur” (inci dizisi), burada sanatçının önceki sergilerine atıfta bulunan durak isimleriyle güncellenmiş: ‘A Colonized Mind Dorf’, ‘Scenes of Exchange Markt’, ‘Naija Imaginary Platz’. Her durak, bir başka anının veya sergi belleğinin mekânı oluyor. Özellikle 2024 Venedik Bienali’ndeki Nijerya Pavyonu’na yapılan referans, küresel sanat çevreleriyle sanatçının kişisel yolculuğunu iç içe geçiriyor.
🎨 Çizimin Sınırlarında Gezinen Bir İlk Kişisel Gösterim
Bu sergi, Ojih Odutola’nın Almanya’daki ilk kişisel gösterimi. Dolayısıyla retrospektif bir duygu da taşıyor. Eski işler yeniden konumlandırılıyor, ama yalnızca kronolojik değil; anlam derinliğiyle bir araya getiriliyor. Göç eden imgeler, stilistik farklılıklar arasında bağ kuruyor. Her bir iş, sanatçının geçmiş sergilerinden bir tren vagonu gibi: izleyici, bu yolculukta hem tanıklık ediyor hem de yeniden yazıyor.
📍 Sergi Bilgisi
Toyin Ojih Odutola: “U22 – Adijatu Straße”
📍 Hamburger Bahnhof – Nationalgalerie der Gegenwart
📅 13 Haziran 2025 – 4 Ocak 2026
🔗 smb.museum📍 Invalidenstraße 50, 10557 Berlin
Apartman No:26 Notu: Bu sergi, yalnızca Ojih Odutola’nın çizim pratiğini değil, aynı zamanda kendi belleğini Berlin’in görsel hafızasına nasıl işlediğini de anlatıyor. Adijatu Straße, Berlin’in U-Bahn haritasına resmen eklenmeyecek belki ama bu yazı okuyan herkesin zihninde çoktan bir durak kazandı bile.
Aklında bir şey mi var?
Yorumları göster / Yorum bırak