Bir yürüyüş, bir hafıza haritası, bir davet.
İstanbul’da bir şeyler oluyor. Ama bu kez yüksek sesle değil, taşların arasından sızarak…
18. İstanbul Bienali, 20 Eylül – 23 Kasım 2025 tarihleri arasında “Üç Ayaklı Kedi” başlığıyla başlıyor. Bir kedi gibi sessiz, dikkatli ve sezgisel adımlarla ilerleyen bu bienal; şehirle temas kurmayı hedefleyen bir sergi olmanın ötesinde, izleyiciyi şehrin belleğine bir tür eşlikçi yapıyor.
Ancak bu bienalde esas söz, sanatçılarda olduğu kadar mekânlarda da.
Bienalin tüm yapısı, Beyoğlu–Karaköy hattında saklı duran binaları, yeniden açılan hanları ve unutulmuş sahneleri görünür kılmak üzerine kurulu. İşte o duraklar:
🏫 Galata Rum Okulu
1885’te inşa edilen, Galata’nın tepe ucunda yükselen bu yapı yalnızca taş duvarlarıyla değil, çok dilli bir hafızayla karşılıyor bizi.
2012’de 1. İstanbul Tasarım Bienali ile sanat dünyasına yeniden dahil olan okul; 15. Bienal (2017) ve pek çok bağımsız sergiye ev sahipliği yaptı.
Bugünse restore edilmiş haliyle, geçmişin çokkültürlü tonlarını çağdaş sanatla yeniden buluşturuyor.
Burada yürümek, yalnızca bienale değil, İstanbul’a da yeniden bakmak anlamına geliyor.
🧱 Zihni Han
Karaköy’ün tam kalbinde, yıllarca sessiz kalan bir ticaret hanı.
18. Bienal ile birlikte ilk kez bir sanat izleyicisinin göz hizasına çıkıyor.
Eskiden Doğu Akdeniz limanlarına açılan malların ve zanaat ustalarının uğrak noktası olan Zihni Han, şimdi sessiz taş duvarlarıyla çağdaş sanatın yeni önerilerine alan açıyor.
Ve ilk kez konuklarını bir sergiyle karşılıyor.
🪞 Meclis-i Mebusan Caddesi No:35
Bu adres, sıradan bir kapı numarasından ibaret değil. 3. İstanbul Tasarım Bienali’nde de kullanılan bu zemin kat, 2025 bienalinde yeniden kamusal bir alan işlevi kazanıyor.
Adeta cumhuriyetin erken dönem sesleriyle bugünün sanat dilini aynı cümlede buluşturuyor.
🏛️ Muradiye Han
2021’de restore edilen bu yapı, Karaköy’ün yavaş yavaş unutulan han mimarisini yeniden görünür kılıyor.
Ticaretin ağır adımlarının dolaştığı zemin katı, bu kez sanatçıların ve izleyicilerin geçici evi oluyor.
Karşısında ise Galeri 77 yer alıyor—yeniyle eskinin diyaloğu burada tam anlamıyla yaşanıyor.
🍧 Külah Fabrikası
Bir zamanlar dondurma ve şekerleme üretiminin mabedi.
Şimdi o tatlı endüstri hafızasının yerini, güncel sanatın keskin ama duygusal tonu alıyor.
Geçici sergiler ve yerleştirmeler için işlevlendirilmiş bu fabrika, koku hafızasıyla görsel anlatı arasında tuhaf bir bağ kuruyor.
🌳 Eski Fransız Yetimhanesi Bahçesi
1869’da Sultan Abdülaziz tarafından bir hayır cemiyetine tahsis edilen bu alan, uzun yıllar boyunca korunmasız kalanların mekânıydı.
1937’ye kadar aktif olan bu yetimhane, 14. Bienal’de (2015) de izleyiciyle buluşmuştu.
Şimdi ise bienalin daha şiirsel, daha duraksamalı ve düşünmeye açık yüzünü temsil ediyor.
Bir yerleştirme değil; belki bir hatırlama mekânı.
🎭 Elhamra Han
İstiklal Caddesi’nin kalabalığında neredeyse gözden kaçan bu eklektik yapı, İstanbul’un ilk tiyatro salonlarından biri olarak 1827’de açıldı.
Şimdi bienalin en dikkat çekici adımlarından biri olarak iki dairesini izleyicilere açıyor.
Zamanın katları arasında bir tiyatrodan bir sergiye yürümek, İstanbul’un çok katmanlı varlığına dair güçlü bir metafor.
✍️ Apartman Notu:
Bu yılki İstanbul Bienali, yalnızca eserlerin değil, taşın, tozun, duvarın ve pencerenin de sergiye dâhil olduğu bir deneyim sunuyor.
Her mekân bir bakıma kendisinin küratörü.
Ve izleyici, bu hafızanın içine yerleşiyor:
Bazen bir okul sırasına, bazen bir han zeminine, bazen bir yetimhanenin bahçesine…
Bienal izleyicisine bu kez şu soruyu sorduruyor:
“Bir mekâna gerçekten girince ne olur?”
Ve belki cevabı da kendisi fısıldıyor:
“Hatırlarsın.”
📍 Eylül’de görüşmek üzere. Ayak izlerinizi, duvarlarda duyulmamış hikâyelerle buluşturmak için.
Aklında bir şey mi var?
Yorumları göster / Yorum bırak