Isaac Newton’ın birinci hareket yasası, yüzyıllardır fiziğin temel taşlarından biri olarak kabul edilse de, yeni bir araştırma bu temel yasada ciddi bir çeviri hatası yapıldığını ortaya koydu. Virginia Tech Üniversitesi’nden filozof Daniel Hoek, Newton’ın Principia Mathematica adlı eserinde geçen “quatenus” kelimesinin 1729 İngilizce çevirisinde hatalı biçimde “unless” (eğer olmadıkça) olarak çevrildiğini, oysa doğru anlamın “insofar” (olduğu sürece) olması gerektiğini belirtti. Bu fark, yasanın yalnızca kelime düzeyinde değil; onun nasıl anlaşıldığı ve öğretildiği konusunda da büyük bir kırılmaya neden olabilir.
Hoek’in analizine göre, yüzyıllardır tekrarlanan klasik yorum—“Bir cisim dış kuvvet etki etmedikçe hareketini korur”—Newton’ın asıl niyetini yansıtmıyor. Newton, aslında bir cismin hareketindeki her sapma ya da hız değişikliğinin dış bir kuvvetin sonucu olduğunu vurgulamak istemişti. Bu yeni okuma, kuvvetin yalnızca etkileyici değil, aynı zamanda belirleyici bir unsur olduğunu ön plana çıkarıyor. Utah Üniversitesi’nden fizikçi Ramón Barthelemy ise bu tür dil farklılıklarının, özellikle öğrenciler üzerinde derin kavramsal etkiler yaratabileceğine dikkat çekiyor. Tartışmalar sürse de bu yorum, Newton fiziğinin temellerine taze bir bakış sunuyor.
Aklında bir şey mi var?
Yorumları göster / Yorum bırak