📍 São Paulo Museum of Art (MASP)
🗓️ Sergi süresi: Mart – 3 Ağustos 2025
Brezilya modernizminin temel taşlarından olan geometrik soyutlama, São Paulo Sanat Müzesi MASP’ın yeni binasında açtığı Geometries sergisiyle yeniden yorumlanıyor. Müzenin kalıcı koleksiyonundan derlenen bu seçki, yalnızca 62 yapıtla sade ama etkileyici bir bakış sunuyor: Brezilya’nın Constructivist, Concrete ve Neo-Concrete hareketleri arasındaki geçirgenliğe ve akışkanlığa işaret ediyor.
1959 yılında Neo-Concrete Manifestosu’nu imzalayan Ferreira Gullar, Lygia Clark, Amilcar de Castro ve Franz Weissmann gibi sanatçılar, geometrik rasyonellikten duyusal ve fenomenolojik bir sanata yönelmenin manifestosunu yazmışlardı. Ancak sergi, bu geçişin aslında ne kadar iç içe geçmiş, pürüzsüz ve sezgisel olduğunu ortaya koyuyor.
Örneğin, Amilcar de Castro’nun 1996 tarihli çelik işi “Untitled”, düz geometrik formların kesilip kıvrılmasıyla adeta nefes alan bir forma dönüşüyor. Malzemenin hafiflemesi, içindeki boşluklarla ritmik bir akış yaratıyor. Benzer şekilde, Weissmann’ın 1980’lerden “Three Articulated Blades” adlı çalışması, kırmızıya boyanmış iki L formuyla geometrinin yapısından sapmış bir denge hissi yaratıyor. Clark’ın metal “Critters” (1960–64) serisinden bir parça ise sergiye dokunsal bir duyumsama katıyor.
Geometrik soyutlamanın etkisi yalnızca heykelle sınırlı kalmamış. Brezilya modern fotoğrafçılığı da bu akımdan izler taşımış. Gertrudes Altschul’un “Architecture or Triangle or Composition” (1950’ler) ve Geraldo de Barros’un “Photoform no.13” (1949) işleri, São Paulo’nun hızlı sanayileşmesini ve kentleşmesini geometrik bir düzene oturtan fotoğrafik yorumlar olarak öne çıkıyor.
Sergideki kadın sanatçılar da oldukça dikkat çekici. Ione Saldanha, Judith Lauand ve Tomie Ohtake gibi isimler, özellikle renk ile kurdukları ilişkide soyutlamanın sınırlarını zorluyor. Lauand’ın “Collection 29, Concrete 33” (1956) adlı işinde ahşap panoya oyulmuş dairesel formlar, adeta bir masa oyununun neşesini çağrıştırıyor. Tomie Ohtake’nin 1978 tarihli “Composition” adlı resminde ise kırmızı ve siyah renklerin yüzeydeki oyunları, izleyicinin ön-plan ve arka-plan algısını ustalıkla karıştırıyor.
Sergiyi gezerken, sanatçı Rodrigo de Castro’nun “çizgi bir duyarlılık yapısıdır” cümlesi yankı buluyor zihnimde. Geometries, çizginin katılığıyla dokunsallığı arasında salınan bu duyusal alanı; sanatın yalnızca ölçü değil, hisle de kurulabileceğini hatırlatıyor.
Apartman No:26 Notu
Geometries, geometrik soyutlamanın katı sınırlarını esneten, duyguya ve dokunuşa açan bir bakış sunuyor. MASP’ın yeni alanında açılan bu sergi, Brezilya sanat tarihine yepyeni bir pencere açmakla kalmıyor, aynı zamanda çağdaş izleyiciyi çizgiyle yeniden temas kurmaya çağırıyor.
Aklında bir şey mi var?
Yorumları göster / Yorum bırak