Rebetiko, göçün acısını, yoksulluğu ve kenarda kalmışların direncini anlatan, “Yunan blues’u” olarak da bilinen kentli bir halk müziğidir. Ancak bu müzik türünün tarihi, çoğunlukla taverna ve kahvehanelerde yankılanan erkek egemen bir anlatıyla çevrilidir. İşte sanatçı ve bağımsız araştırmacı Lidya Durmazgüler’in hayata geçirdiği “Women of Rebetiko” projesi, bu eksik bırakılmış alanı cesurca doldurarak, Rebetiko’nun gölgede kalmış kadın seslerine yeniden bir sahne açıyor.
Proje, son dönemde büyük ilgi görerek ciddi bir dinleyici kitlesi oluşturdu; bu da gösterilerin ne kadar merakla beklendiğini kanıtlıyor.
Durmazgüler, bu projeyle amacını şöyle açıklıyor: “Kadınları ‘erkeklerin karşısına koymak’ gibi bir yerden değil, kadınları yeniden merkeze almak; daha ziyade eksik bırakılmış bir alanı tamamlamak istedim.” Bu, Rebetiko’yu sadece bir sahne değil, aynı zamanda kıtalararası yolculuklara ve 1922 Mübadelesi’nin şekillendirdiği kolektif hafızaya eşlik eden kadın sanatçıların izlerini süren, yaşayan bir bellek mekânı olarak konumlandırıyor.
Doğu Akdeniz’in Ritmi ve Ustalık
Lidya Durmazgüler’in güçlü vokali ve zilleri, bu kültürel mirası canlandırırken, sahnede ona buzukiyle Ali Baran Özcan, gitarla Kerim Arafa ve perküsyonda Cem Mazlum eşlik ediyor. Buzuki, bağlama, ud ve kanun gibi enstrümanlarla, Rebetiko, Doğu makamları ile Batı armonilerini bir araya getirerek iki kültür arasında bir köprü kurar; “Women of Rebetiko” ise bu mirasa dişi bir ritim katıyor.
Konser serisi, performans sırasındaki anlatılarla ve belleğin izini süren bu kültürel yolculukla, izleyiciyi hem hüzünlü hem de direniş dolu bir deneyime davet ediyor.
Bu özel projeyi dinleme fırsatını kaçırmak istemiyorsan, yakındaki gösterim tarihlerini not et: 19 Aralık’ta Kadıköy Yeldeğirmeni Sanat’ta.
