“Kim — ya da ne — bu Gilbert & George?”
Sorunun cevabı, yarım asırdır sanat tarihinin içinde yankılanıyor. İngiliz sanatçılar George Passmore ve Gilbert Prousch, 1969’da St Martins School of Art’ta tanıştıklarından bu yana yalnızca birlikte üretmiyor; kendilerini sanatın ta kendisi haline getiriyorlar. Tweed takımları, metalik boyalar, absürd jestler ve ironik sloganlarla dolu bir evren — Gilbert & George’un 25 yıllık retrospektifi “21st Century Pictures”, sanatçı ile eser arasındaki çizgiyi tamamen silen bir hikâyeyi yeniden kurguluyor.
Sanat Olmak: İki Kişilik Bir Mitoloji
Hayward Gallery’nin labirentimsi duvarları boyunca yerleştirilen dev paneller, stained glass estetiğini andırıyor: her iş, pencerelere bölünmüş, yoğun renklerle patlayan birer ikon. İkonun merkezinde her zaman aynı figürler var: Gilbert ve George — hem tanrı, hem peygamber, hem de kendi kültlerinin rahipleri. Her işte ikilinin yüzleri büyütülüyor, çoğaltılıyor, renklendiriliyor; bazen sokakta, bazen kilisede, bazen de gazetelerin bağıran manşetlerinde. Metinler — “NO NAZIS,” “HOMO RIOT,” “GOD LOVES FUCKING” — tipik İngiliz tabloidlerinin agresif tipografisini kullanıyor. Ama sloganların altını doldurmak değil, onların görsel gücünü yeniden üretmek amaçlanıyor.
İdol, İmaj, Marka
Küratör Rachel Thomas ve ekibi, işleri kronolojik bir sıraya dizmek yerine duygusal yoğunluklarına göre yerleştirmiş. Galerinin duvarları arasında ilerledikçe izleyici, sanatçılardan çok bir marka ile karşı karşıya olduğunu fark ediyor.
Gilbert & George artık birer sanatçı değil, koleksiyonluk birer versiyon hâline gelmiş durumda. Her iş, onların ikonografisini yeniden üretirken aynı zamanda “Gilbert & George evrenine ait” bir ürün gibi duruyor — ironik bir şekilde tıpkı heykel gibi değil, meta gibi. Bu kendini-tekrar hali, sanat tarihinin moderniteyle kurduğu “bireysellik” mitini ters yüz ediyor. Onlar birey değil, iki kişilik bir kurumsal beden.
Pop’un ve Protestonun Arasında
Gilbert & George’un dili, Jeff Koons’un parıltılı yüzeyiyle punk estetiğinin provokatif ruhunu birleştiriyor. Fakat burada ne didaktik bir mesaj ne de açık bir politik duruş var. Onların sanatı, “durmak” ve “olmak” üzerine — bir duruş, bir jest, bir imajın sonsuz tekrarı. Tüm bu gösterişli kargaşanın içinde belki de en net mesaj şu: “Biz zaten sanatız. Gerisini siz düşünün.”
Apartman No:26 Notu
Gilbert & George’un bu retrospektifi, yalnızca sanat tarihine değil, görsel kültürün kendine ayna tutan bir fenomen.
Kutsal ve gündelik arasındaki çizgiyi bulanıklaştıran işler, sanatın ticarileşmesini eleştirirken aynı anda o sistemin tam merkezinde parlıyor.
Kısacası: kendi eleştirilerinin parçası olmayı seçmiş,
ironik bir dua, estetik bir şaka, ve çok İngiliz bir kült.
📅 Tarih: 26 Ekim 2025 – 11 Ocak 2026
📍 Yer: Hayward Gallery, Southbank Centre, Londra
🎨 Sergi: Gilbert & George: 21st Century Pictures
🧭 Küratörler: Rachel Thomas, Suzanna Petot, Hannah Martin
🌐 southbankcentre.co.uk
