“Her motorun içinde bir hafıza vardır. Çalışmadığı zaman bile, bir şey anlatmaya devam eder.”
— Jonathan Okoronkwo
Londra’daki Emalin Galerisi, Ganalı sanatçı Jonathan Okoronkwo’nun Birleşik Krallık’taki ilk kişisel sergisi **“Ask Not What We Were Made For”**u ağırlıyor. Okoronkwo’nun resimleri, Gana’nın Kumasi kentindeki Suame Magazine adlı dev endüstriyel bölgeden doğuyor — burada, bir zamanlar taşıt olan makine parçaları artık kimliksiz, hurda yığınları halinde yeniden sınıflandırılıyor: direksiyonlar, motor blokları, pistonlar, dişliler, cıvatalar… Her biri, geçmiş yaşamının izini taşıyan birer hatıra gibi. Sanatçı bu nesneleri fotoğraflıyor, dijital olarak yeniden bir araya getiriyor ve resim yüzeyinde yeni bir bütünlük yaratıyor. Bu kompozisyonlar, makinenin vaadi ve çöküşü arasında gidip gelen bir anlatı kuruyor: insan elinden çıkmış sistemlerin hem büyüleyici hem de kırılgan doğası üzerine görsel bir düşünce biçimi.
Bir Otomobilin İmparatorluk Hikâyesi
Sergi, tarihsel bir ironiye yaslanıyor. 1902’de, Britanya sömürgesi Gold Coast’a (bugünkü Gana) ilk otomobil getirildi: Fransız yapımı Gardner-Serpollet marka bir buharlı araç, dönemin valisi Matthew Nathan için. Modernliğin, gücün ve Batı lüksünün sembolüydü bu araç. Ancak kötü yollar, nemli iklim ve altyapı eksikliği, bu teknolojinin sömürge coğrafyasındaki kırılganlığını çabucak açığa çıkardı. Altı yıl içinde kullanılmaz hale gelen otomobil, 1908’de Accra kıyılarında denize atıldı. Aynı yıl, Detroit’te Henry Ford ilk Model T otomobili üretiyordu. Ulaşımı demokratikleştiren bu seri üretim modeli, Batı modernliğini küresel bir mit haline getirdi. Okoronkwo, bu iki sahneyi – denize gömülen lüks bir otomobil ile seri üretimle çoğalan makine hayalini – Afrika’nın endüstriyel belleği üzerinden yeniden yorumluyor.
Hurda, Hafıza, İnsan
Suame Magazine, bir endüstri bölgesinden çok, yaşayan bir organizma gibi. Binlerce zanaatkâr, tamirci, kaynak ustası ve demir işçisi, eski otomobilleri sökerek yeniden parça üretiyor. Bu döngü, Gana’da modernliğin çelişkili yüzünü ortaya koyuyor: Batı’nın terk ettiği teknolojiler burada yeni bir hayata kavuşuyor. Okoronkwo’nun tuvallerinde, motor bloklarının yüzeyinde insanlık hallerinin izleri beliriyor. Parçalanmış metal, adeta et gibi boyanıyor; makineler ise ruhu olan bedenler gibi resmediliyor. Sanatçının yaklaşımı, teknolojiyi yalnızca araç olarak değil, bir tür arkeolojik anlatı olarak ele alıyor: her vida, her parça bir tanıklık; bir kolonyal mirasın ve yeniden icadın sembolü. “Ask Not What We Were Made For”, yalnızca makineyi değil, insanı ve onun üretimle kurduğu karmaşık ilişkiyi sorguluyor.
Okoronkwo, endüstriyel dünyanın çelişkilerini — sömürgecilikten sürdürülebilirliğe, yıkımdan yeniden doğuşa — katman katman resmediyor.
📍 Emalin Gallery
1 Holywell Lane, London EC2A 3ET
🗓️ 15 Kasım 2025 tarihine kadar devam edecek
🎨 Küratör: Emalin Gallery
