Zamanın Ötesinde Gerçeküstü Bir Roman: “Çan”

Iris Murdoch’ın 1958 yılında kaleme aldığı dördüncü romanı “Çan”, Seda Ağar çevirisiyle Ayrıntı Yayınları etiketiyle yayımlandı. İç hesaplaşmalar, ikili ilişkiler üzerinden “hesaba” dahil edilen ahlâk, maneviyat, özgürlük, cinsellik, evlilik gibi konuları ele alan “Çan”, eşcinsel bir karakteri kitabın kahramanı yaparak, dönemin “kınayan” anlayışına bir anlamda başkaldıran bir kitap olarak kayıtlara geçimiştir.

Korktuğu için kocasını terk eden Dora Greenfield, altı ay sonra aynı sebepten ötürü ona geri dönmeye karar verir. Paul, mektuplar, durmaksızın çalan telefonlar eşliğinde ve merdivenlerden gelen hayali ayak sesleriyle Dora’ya cebelleş olarak ona daha büyük eziyetler çektirir.

Kendini suçlu hisseden Dora, bu duyguyla beraberinde yeniden korkuyu kapılır. En sonunda Paul’ün varlığının neden olduğu
zulmü, yokluğunun sebep olduğu zulme tercih eder.