Geçtiğimiz günlerde okuduğum bir makale bende öyle bir merak uyandırdı ki, kendimi bir anda tarihi çömlekçi kasabası Yixing‘e sanal bir yolculuk yaparken buldum. İnternette araştırırken, buranın sadece bir çömlekçi kasabası değil, aynı zamanda Shuyi Cao ve Candice Lin gibi çağdaş sanatçıların eserlerine ev sahipliği yapan UCCA Clay adında müthiş bir müzeye sahip olduğunu keşfettim.
Anladığım kadarıyla, bu kasabanın büyülü ve mistik bir havası var. Bu ruh, 1700’lerde sanatçı ve keşiş Shitao’nun yaptığı, “Zhang Gong’un Mağarasına Gezi” adlı resimden geliyormuş. Shitao’nun o büyülü parşömeninde yakaladığı ruh, bugün bile mağarayı ziyaret edenleri etkisi altına alıyormuş. İşte Cao ve Lin de tam da bu ruhtan ilham alarak modern sanatlarını bu tarihi atmosferle harmanlıyorlar.
Yixing’de, ünlü mimar Kengo Kuma’nın tasarladığı UCCA Clay müzesiyle karşılaşıyorum. Burada, küratörlüğünü Luan Shixuan’ın yaptığı, “Underwater, on Fire” adlı sergiye ev sahipliği yapıyorlar. Sergi, kili sadece bir zanaat malzemesi olarak değil, mitler, anılar ve politikalarla dolu yaşayan bir mecra olarak yeniden yorumluyor.
Sergide en çok etkilendiğim eserlerden biri Candice Lin’in 70 metrelik dev heykeli “Soul of the World (Iron Ouroboros)” oldu. Bu heykel, küresel sorunları ve günlük hayatın absürtlüğünü aynı potada eritiyor. Düşünsenize, bir yandan demir madenciliği ve öğrenci aktivizmi videoları dönerken, bir yandan da kedi memleri görmek… Bu durum, Lin’in bahsettiği, günümüzde yaşadığımız “parçalanmış deneyimi” çok iyi yansıtıyor. Öte yandan Shuyi Cao da suyun yokluğunu ve sucul mitleri ele alıyor. Sovyet biliminin kuruttuğu Aral Gölü’nü modern mitlerin eksikliğiyle bağlantılandırması bana çok dokundu. Sanatçıların, yerel zanaatkarlarla çalışarak eski teknikleri modern hikayelerle birleştirmesi de ayrıca etkileyici.
Yixing’in kendi kil kaynakları azalırken, bu sanatçıların eserleri, bir yerin geçmişini, mitlerini ve geleceğini nasıl yeniden yazabileceğini gösteriyor. Sanatın, en beklenmedik yerlerde bile ne kadar güçlü ve dönüştürücü olabileceğini bir kez daha anladım.
