Sanatçı Alexandra Pirici, önümüzdeki beş ay boyunca Berlin’in Hamburger Bahnhof’un geniş merkezi salonunu bir bilimsel deney, bir manzara ve bir koro performansı karışımına dönüştürdü. Son büyük ölçekli canlı eseri Attune, Gallery Weekend Berlin öncesinde çağdaş sanat müzesinde açıldı. İsviçreli lüks saat üreticisi Audemars Piguet’in sanat komisyon programı olan Audemars Piguet Contemporary ve Alman Federal Kültür Vakfı tarafından ortaklaşa finanse edildi.
Eğitimli bir dansçı olan Pirici, yalnızca bedenlerini kullanarak bir dizi kavramı canlandıran performans gruplarıyla yaptığı “canlı heykeller” ile tanındı. 2013’te Venedik Bienali’nde yaptığı An Immaterial Retrospective of the Venice Biennale adlı çıkış sergisi, o yılın Bienali’nde Romanya pavyonunu ele geçirdi ve etkinliğin tarihinden Picasso’dan Maurizio Cattelan’a kadar 100’den fazla sanat eserinin fiziksel yeniden canlandırmalarını içeriyordu. 2017’de Skulptur Projekte Münster için yaptığı Leaking Territories, performansçıların izleyicilerden gelen rastgele soruları “insan arama motoru” gibi yanıtladığı bir çalışmaydı. 2022 Venedik Bienali’nde Audemars Piguet Contemporary ile yaptığı önceki işbirliği olan Encyclopedia of Relations, sadece insanlar ve teknoloji arasında değil, bitkiler ve hayvanlar, kayalar ve dalgalar gibi diğer varlıklar arasında da etkileşim fikrini ele aldı.
Attune’da, insanlığın diğer yaşam formları ve gezegendeki cansız şeylerle bir arada varoluşu ön planda. Bir basın toplantısında konuşan Pirici, yeni çalışmasını, Hamburger Bahnhof salonunda kolektif olarak hareket edecek canlı bedenler ile cansız maddelerde bulunan “canlı gibi” davranışlar arasındaki “sürekliliğin” bir “kutlaması” olarak tanımladı. Pirici, “performans yapabilecek ve aktif olabilecek şeylerin yelpazesini genişletmekle” ilgilendiğini belirtti.
Ekim ayına kadar her öğleden sonra dört saat boyunca, Pirici’nin insan performansçıları müzede dans edecek, sürünecek, şarkı söyleyecek, şiir okuyacak ve bir araya gelecek. Ancak Attune, bir kumul ve geniş metal yapıdan sarkan büyük test tüplerinde asılı “kimyasal bahçeler” kümesi gibi kendi yollarında performans sergilemesi beklenen bir dizi cansız öğeyi de içeriyor. Bu renkli mineral oluşumlar, bir çözeltinin içine metal kristallerin düşürülmesiyle oluşturulur: 17. yüzyıldan beri kimyagerleri büyüleyen bir deney.
Pirici, modern bilim tarafından bulunan inorganik maddelerdeki kendi kendini organize eden desenleri görünür kılmak istiyor. Rüzgarla taşınan kum taneleri, kumullara dönüşür. Renksiz çözeltilerin bir karışımı, koyu mavi ile kehribar arasında dramatik bir şekilde salınan bir kimyasal reaksiyon üretir. Pirici, sergisinin bir parçası olarak Briggs-Rauscher Reaksiyonu’nun birkaç halka açık “performansı” için Freie Universität Berlin ve Bükreş Üniversitesi’nden kimyagerlerle işbirliği yaptı.
Attune için yapılan araştırmalar, biyokimya, moleküler biyoloji ve fizik gibi bilim dallarının yanı sıra daha “şiirsel” kaynaklardan, örneğin Ursula K. Le Guin’in 1985 tarihli bilimkurgu romanı Always Coming Home’dan ilham alıyor. Başka bir başlangıç noktası, bir insan bedeni ve bir taş arasında, canlı ve cansız arasındaki bir “duet”i koreografiye dönüştürme fikriydi. “Bilimsel gerçekler ile güzel hikayeler ve metaforlar arasında bir ayrım olmamalı,” diyor.
Pirici, yerleştirmeyi ziyaretçilerin serbestçe dolaşabileceği “bir manzara veya kurgusal bir gezegenin küçük bir parçası” olarak tanımlıyor ve canlı performanslar da doğal dünyadan ilham alıyor. Gösterinin bazı anlarında performansçıların hareketleri, bir aloe bitkisinin spiral yapraklarını, karanlıkta senkronize olarak yanıp sönen ateş böceklerini (grup, telefon ışıklarını uyum içinde dalgalandırır, bu durum herhangi bir konser katılımcısına tanıdık gelir) ve gökyüzünde birlikte süzülen sığırcıkların çıkardığı hışırtıları anımsatıyor.
Sesleri de kuşların ıslıklarını taklit eder. “Attune” başlığı kasıtlı olarak müzikal bir çağrışım taşır, çünkü Pirici, gösteri için yankılanan birçok polifonik şarkı bestelemiştir. Çeşitli melodiler aracılığıyla uyum sağlama başarısını, acil bir siyasi meydan okuma için bir metafor olarak tanımlar: “Bölünme ortasında ortak bir zemin bulmak”. “Sanat kurumunu yeni bir tür toplanma ve birlikte şarkı söyleme alanı olarak düşünmek ilginç,” diyor.
İklim acil durumu çağında, tüm bunların altında ekolojik bir mesaj yatıyor, “bağlantılılık ve temelde aynı dünya ve dokunun parçası olduğumuz hakkında”. Sonuç olarak, Pirici, izleyicilere “maddi dünyaya genişletilmiş bir takdir” ve gezegendeki insanlığın “olağanüstü olmayan” durumu ile ilham vermeyi umuyor, diyor son bir röportajda, sergi kataloğunda yayımlandı.
Attune, Berlinlileri beş aylık gösteri süresi boyunca çalışmayı tekrar tekrar izlemeye davet etse de, müzedeki diğer tüm Pirici’nin süreli canlı eserleri gibi geçici bir varlık olacaktır. Ancak gelecekte, performans, felsefe, bilim ve doğa arasındaki hibrit deneyler için kalıcı bir üssü olma şansı var. Pirici’nin “rüyası”, Avrupa’da kendi kamusal sanat alanını yaratmak olacaktır, bir tür “performans heykel bahçesi”. Attune’un bilimkurgu hikaye anlatımını genişleterek, “bitkilerle veya diğer ‘insan dışı’ unsurlarla birlikte performans sergileyecekleri” bir yer olarak hayal ediyor.
– Alexandra Pirici: Attune, 6 Ekim 2024’e kadar, Hamburger Bahnhof – Nationalgalerie der Gegenwart, Berlin. Canlı performanslar her gün 13:00-17:00, Perşembe günleri 15:00-19:00. Briggs-Rauscher Reaksiyonu, 26-30 Nisan tarihleri arasında 13:30-14:00 ve 16:00-17:00 saatleri arasında deneyimlenebilir.
Aklında bir şey mi var?
Yorumları göster / Yorum yap