İstanbul Bienali bu yıl biçimini kırıyor. Program üç yıla yayılıyor. İlk ayak 20 Eylül–23 Kasım 2025 arasında ücretsiz. Küratör Christine Tohmé, başlığı “Üç Ayaklı Kedi” koyuyor. Temalar net: “kendini koruma” ve “gelecek olasılıkları.”
Sergiler Beyoğlu–Karaköy hattında. Sekiz mekân birbirine yürüme mesafesinde. 30’dan fazla ülkeden 47 sanatçı yer alıyor. Rota, şehrin dokusuyla sergiyi aynı nefeste deneyimlemeye çağırıyor.
Elhamra Han, Galata Rum Okulu, Zihni Han, Muradiye Han, Meclis-i Mebusan 35, Külah Fabrikası, Galeri 77 ve Eski Fransız Yetimhanesi Bahçesi mekânlar arasında. Her biri farklı bir ritim, farklı bir bağlam taşıyor. Ziyaret ücretsiz. Pazartesi hariç her gün 10.00–18.00 açık.
Bienal sadece sergi değil. Canlı bir kamusal program var. Performanslar, dayanıklılık temelli dans, tek kişilik anlatılar, film gösterimleri… Açılış haftasında Arter Karbon, Salt Beyoğlu, Bahçe Galata ve İstanbul Modern devreye giriyor. Program geçmişin gölgeleriyle bugünün kırılganlığını aynı çerçevede tartışıyor. Merak duygusu rehber, kesinlik değil.
Zihni Han’ın ikinci katı buluşma noktası. Dinlen, sohbet et, küçük bir etkinlik öner. Mekân esnek. Yanında küçük bir kütüphane var. Kaynaklar izleyici katkısıyla büyüyor. Bienalin kalbi burada atıyor.
Erişilebilirlik bu edisyonun omurgası. Koç Holding destekli rehberli turlar gün boyu sürüyor. Tek mekânlı ve çok mekânlı rotalar mevcut. DenizBank iş birliğiyle erişilebilir turlar yapılıyor. Sesli betimleme ve işaret dili eşlik ediyor. UNHCR danışmanlığında mülteci turları düzenleniyor. 0–36 ay bebekli bakım verenler için sabah saatlerinde özel geziler var.
Öğrenme programı çocuk ve gençlere açık. PACE iş birliğiyle atölyeler yürütülüyor. İleri dönüşüm odaklı üretimler yapılıyor. Galata Rum Okulu bu bölümün üssü. Katılım ücretsiz, kayıt gerekli.
Tohmé’nin çerçevesi açık ve dürüst. Krizler ve göçlerle daralan bir “şimdi” tarif ediyor. Yine de nefes alacak aralıklar arıyor. Dayanışmayı, onarımı ve tahayyülü birlikte düşlüyor. Kedi gibi esneyen, kaybolup yeniden beliriveren bir bienal dili kuruyor.
Önizleme günleri 16–19 Eylül arası. 20 Eylül’den itibaren kayıt yok, bilet yok. Kapılar herkese açık. Yürüyerek keşfet, ara sokaklarda oyalan, sonra başka bir kata çık. Bienal bu yıl bir sergi kadar bir deneyim. Bir rota kadar bir hâl.
Not düşelim. İstanbul Bienali 2007’den bu yana Koç Holding sponsorluğunda düzenleniyor. Bu destek sayesinde giriş ücretsiz. İKSV’nin Kurucu Sponsoru Eczacıbaşı Topluluğu. Çok sayıda kurum, fon ve inisiyatif de programın taşıyıcıları. Görsel kimlik Okay Karadayılar’a ait. Reklam filmi Ali Demirel imzalı.
Kısacası: Sekiz mekân. Kırk yedi sanatçı. Ücretsiz giriş. Yürünebilir bir hat. Güçlü bir kamusal program. Erişilebilir turlar ve öğrenme. 18. İstanbul Bienali, şehre “şimdi”yi dinlemeyi, geleceği kurcalamayı ve birlikte soluk almayı öneriyor.
