Cumhuriyet’in ilk on yılında başkent Ankara’nın nasıl kurulduğunu anlatan “Bir Şehir Kurmak: Ankara 1923-1933” sergisi, İstanbul’da Müze Gazhane’de ziyaretçileriyle buluştu. İBB Kültür ve İBB Miras’ın ev sahipliğinde açılan sergi, 2019’da Vehbi Koç Vakfı’nın 50. yılı kapsamında Ankara’da başlayan yolculuğunu bu kez İstanbullularla paylaşıyor. Ali Cengizkan ve Müge Cengizkan’ın küratörlüğünde hazırlanan ve Koç Üniversitesi VEKAM desteğiyle hayata geçirilen sergi, savaşın yorgunluğundan çıkan bir ülkenin, yepyeni bir başkenti nasıl adım adım inşa ettiğini gözler önüne seriyor.
Ziyaretçileri 1920’ler ve 1930’ların Ankara’sına götüren sergi, yaklaşık 350 özgün fotoğraf, yeni üretilmiş görseller, konut maketleri ve dönemin film kayıtlarıyla dönemin dönüşümünü canlandırıyor. “Türkiye’nin Kalbi Ankara” filmi de serginin film odasında gösteriliyor ve başkentin modernleşme yolculuğuna tanıklık etme imkânı sunuyor. Mustafa Necati, Halide Edip Adıvar, Arif Hikmet Koyunoğlu, Carl Christoph Lörcher, Erzurumlu Nafiz Kotan ve Grace Ellison gibi siyaset, edebiyat, mimarlık ve düşünce dünyasından isimlerin yazıları ve tanıklıkları, başkentin ilk on yılında barınma kültürünü çok katmanlı bir şekilde aktarıyor.
“Bir Şehir Kurmak” yalnızca bir sergi değil; modernleşmenin mekân üzerinden nasıl kurulduğunu gösteren tarihsel bir bellek çalışması. Ankara’nın 16 gün gibi kısa bir sürede başkent ilan edilmesinin ardından başlayan planlı dönüşüm, Yenişehir’in doğuşu, barınma kültürü ve kent yaşamının ayrıntıları, nostaljik bir anlatıya kapılmadan, dönemin iradesiyle ele alınıyor. Bu yönüyle sergi, bir şehrin yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda sosyal ve kültürel olarak nasıl kurulduğunu anlatıyor.
2019’da Ankara’da açıldığından bu yana hem akademik çevrelerin hem de kamuoyunun ilgisini çeken sergi, Mimarlar Odası tarafından 2022 Yılı Ulusal Mimarlık Ödülü’ne değer görülerek araştırma ve bellek çalışmalarında da önemli bir yere yerleşti. Sergiyi derinleştiren aynı isimli kitap, Koç Üniversitesi VEKAM Yayınları tarafından Türkçe olarak yayımlanırken, İngilizce edisyonu The Construction of a New City: Ankara 1923-1933 adıyla Koç University Press’ten çıktı. Her iki edisyon da sergi süresince Müze Gazhane’deki İstanbul Kitapçısı’nda ziyaretçilerle buluşuyor.
Cumhuriyet’in ilk on yılında Ankara’nın bir şehir olarak kuruluş öyküsünü anlatan bu kapsamlı sergi, 22 Mart 2026’ya kadar pazartesi hariç her gün 10.00–18.00 saatleri arasında Müze Gazhane’de ücretsiz olarak gezilebilir.
