Sofia Exarchou’nun Animal filmi, Yunan yazının turistik parıltısını değil, o parıltının sahne arkasındaki bedelini gösteriyor. Bir tatil köyünde her gece sahneye çıkan eğlence ekibinin görünmez emeğini, bedenlerine işleyen yorgunluğu ve ruhlarına çöken tükenmişliği izliyoruz. Hikâye, grubun lideri Kalia üzerinden kuruluyor. Dimitra Vlagopoulou’nun bedeninde hayat bulan bu karakter, sahnede alkışlarla parlayan, kuliste ise giderek çözülen bir kadın. Çalışmak, eğlendirmek, güldürmek onun işi — ama zamanla iş, kimliğin yerine geçiyor ve hayatın kendisiyle arasındaki çizgi bulanıklaşıyor.
Exarchou’nun kamerası, neredeyse belgesel gerçekliğiyle oyuncuların kaslarında biriken ağrıyı, yüzlerine sinen yorgunluğu, her gece yinelenen gösterilerin ardından kalan boşluğu kaydediyor. Monika Lenczewska’nın kamerası sahne ışıklarının ardındaki morluklara ve sessizliklere odaklanıyor. Eğlencenin “ışıltılı” yüzüyle, onun bedelini ödeyenlerin karanlık geceleri arasındaki tezat çarpıcı bir estetik yaratıyor.
Film, bir “anti-paradise” anlatısı. Seyahat broşürlerinin, Instagram karelerinin “cennet” dediği manzaraların arkasında, düşük ücretlerle, güvencesiz koşullarda çalışan işçilerin gerçekliği var. Exarchou, turizm endüstrisinin romantize edilmiş görüntüsünü ters yüz ediyor ve kapitalist sistemin görünmez dişlilerini görünür kılıyor. Burada bir kötü karakter yok; asıl kötülük, yapıyı oluşturan görünmez kurallar.
Eleştirmenlerin övgüsünün odak noktası, Vlagopoulou’nun yoğun performansı oldu. Première, yönetmenin “kadın acısını kolektif bir deneyim olarak aktarmadaki rahatsız edici doğruluğunu” vurgularken, Eye for Film oyuncunun sahici kırılganlığını ve kameranın kaslara, ter damlalarına, zorlama gülüşlere yakın duruşunu öne çıkardı. Homemade Films eleştirisinde ise film “görünmeyen emeği görünür kılan” yapısıyla anıldı.
Başarıları sadece eleştirmenlerde değil, ödüllerle de tescillendi: Avrupa’da LUX European Audience Film Award’un sahibi oldu; Yunanistan’da Hellenic Film Academy’den En İyi Film, En İyi Yönetmen ve En İyi Kadın Oyuncu ödüllerini aldı. Locarno’da ise Jüri Özel Mansiyonu’yla anıldı.
Bu hikâye yalnızca bir tatil köyüne sıkışmıyor; günümüz dünyasındaki “gig economy”nin, kısa süreli işler ve güvencesiz emek döngüsünün metaforu haline geliyor. Eğlence işçileri, her gün sahnede rol yapan, ama sahneden indiklerinde kendilerine ait bir yaşam alanı bulamayan insanlar olarak gösteriliyor. Modern iş sistemlerinde, kişisel yaşamla iş arasındaki çizginin silinişi burada en çarpıcı biçimde hissediliyor.
İzleyicilerin tepkileri de aynı doğrultuda: Reddit kullanıcıları filmi “boğucu bir deneyim” diye tanımlarken, Letterboxd yorumcuları ses ve sessizliğin filmdeki dramatik rolünü öne çıkardı. IMDb’deki izleyici yorumları ise turizm sektörünün sömürücü doğasını gözler önüne serdiğini sıkça belirtiyor.
Animal, seyircisini eğlendirmek yerine rahatsız etmek isteyen bir film. İzlemek kolay değil, ama etkisi uzun sürüyor. Exarchou’nun politik ve varoluşsal bakışıyla, Vlagopoulou’nun yıpratıcı derecede gerçek performansı birleştiğinde ortaya, modern emek dünyasına dair unutulmaz bir kayıt çıkıyor.
Apartman No:26 Notu
Tatillerin perde arkasında, ışıkların sönmesinden sonra bile devam eden görünmez bir sahne var. Animal, tam da o görünmezliği gözümüzün içine sokuyor.
