1997 doğumlu Libya asıllı, Londra merkezli sanatçı Nour Jaouda, son yıllarda Avrupa çağdaş sanatının en dikkat çeken genç seslerinden biri. Eserlerinde kumaş, halı, metal ve taş gibi farklı malzemeleri bir araya getirerek yerinden edilme, hafıza ve kimlik temalarını işliyor. Jaouda için sanat, kişisel göç hikâyesinin hem bir yansıması hem de kolektif bir sorgulama alanı.
Onun işlerinde katmanlılık çok önemli bir rol oynuyor. Kumaş parçaları, dikiş izleri, yırtıklar ya da üst üste bindirilmiş formlar, hem bireysel hem de toplumsal hafızanın kırılganlığını temsil ediyor. Bir yüzeye bakarken geçmişin izleri bugüne taşınıyor, bugünün parçaları geleceğin muğlaklığına doğru akıyor. Bu yüzden Jaouda’nın işleri yalnızca görsel değil, aynı zamanda dokunsal bir deneyim.
Sanatçı, anneannesinden kalan eski halı parçalarını çalışmalarına dâhil ederek aile tarihini de üretimine katıyor. Bu yönüyle işleri, hem Orta Doğu’nun el sanatları geleneğine hem de çağdaş sanatın malzeme deneylerine bağlanıyor. 2022’de Venedik Bienali’nde sergilenen eserlerinde, eski tekstil parçalarıyla metal yüzeyleri birleştirerek, sınırların geçirgenliğini ve kimliğin sürekli yeniden inşasını görselleştirdi.
Öne çıkan serilerinden biri olan “Earthskin”, kumaş ve taşın yan yana geldiği, hem narin hem de dayanıklı yüzeylerden oluşuyor. Burada sanatçı, toprakla insan bedeni arasında organik bir bağ kuruyor. Bir başka dikkat çekici işi, “Sutures of the Sky”, kesik kumaşların dikişlerle göğe açılan metaforik bir pencereye dönüştürülmesi.
Eleştirmenler, Jaouda’nın yaklaşımını çoğunlukla “poetik arkeoloji” olarak tanımlıyor. Çünkü eserleri hem geçmişin kalıntılarını barındırıyor hem de onlara yeni anlam katıyor. Bu anlamda, kimlik arayışını bireysel bir deneyimden çıkarıp evrensel bir soruya dönüştürüyor: Biz kimiz ve nereden geliyoruz?
Apartman No:26 Notu
Nour Jaouda’nın işleri, göç, bellek ve aidiyet gibi zor soruları dokuma ipliklerle, yırtık kumaşlarla ve kırık yüzeylerle soruyor. Onun eserlerine bakarken bir yandan anneannesinin el emeği halılarını, bir yandan da sınırların ötesinde sürekli yeniden kurulan bir kimliği görüyorsunuz. Bizim için Jaouda, genç kuşağın en özgün seslerinden biri çünkü onun sanatı, sessiz ama derin bir hafızanın izlerini taşıyor.
