Her yıl 21 Mart’ta kutlanan Dünya Şiir Günü, yalnızca mısraların dans ettiği bir gün değil; aynı zamanda insanlığın ortak duygularının, özlemlerinin, sevinçlerinin ve acılarının evrensel dili olan şiirin kutlandığı özel bir andır. Baharın gelişiyle doğanın canlandığı bu tarihin seçilmiş olması da tesadüf değildir elbette. Tıpkı bahar gibi şiir de insan ruhunu tazeler, umudu yeşertir, içimizdeki sözcüklere dokunur. Peki bu özel gün nasıl ortaya çıktı, neden önemlidir ve biz bu günü nasıl içselleştirebiliriz?
Dünya Şiir Günü, 1999 yılında UNESCO tarafından ilan edildi. Amaç, dünya genelinde şiire olan ilgiyi artırmak, şiirin toplumdaki yerini vurgulamak ve şairlerin seslerini daha geniş kitlelere duyurabilmekti. Bu gün, aynı zamanda farklı kültürlerden gelen şiir miraslarının tanıtılmasına da zemin hazırlıyor. Her ülkenin, her dilin ve her toplumun kendine özgü bir şiir kültürü vardır. Bu kültürler bazen bir aşkın yüceltilmesinde, bazen de bir halkın isyanında ya da bir çocuğun masum gülüşünde kendini gösterir. Şiir, ne sadece bireyin iç dünyasına ne de toplumun sesine hapsolur; şiir, ikisinin tam ortasında bir köprü kurar.
Şiir her zaman gündelik hayattan bir adım ötede duran ama aslında hayatın tam kalbine dokunan bir sanat formu olmuştur. Kimi zaman bir kahve molasında okunan kısa bir dizede buluruz kendimizi, kimi zaman gece yatağa uzanırken içimizden geçenleri en iyi anlatan o eski şiirde. Bazı dizeler vardır, yıllar geçse de hafızamızdan silinmez; bazı şairler vardır, adını belki unuturuz ama kalbimize bıraktıkları iz hep kalır.
Türk edebiyatında şiirin yeri her zaman ayrı olmuştur. Divan edebiyatından halk şiirine, Tanzimat’tan Cumhuriyet dönemine kadar pek çok farklı biçimde karşımıza çıkmıştır şiir. Yunus Emre’nin sade ama derin dizeleri, Nazım Hikmet’in isyankâr ama bir o kadar duyarlı mısraları, Cemal Süreya’nın modern aşka dair düşünceleri ya da Didem Madak’ın kırılgan ama güçlü ifadeleri… Her biri şiirin farklı bir yüzünü sunar bize. Bu çeşitlilik, şiirin zenginliğinin ve zamanla nasıl evrildiğinin en güzel göstergelerinden biridir.
Dünya Şiir Günü, sadece büyük şairleri anmak ya da klasik şiirleri yeniden hatırlamak için değil; aynı zamanda yeni seslere, amatör kalemlere, içinden şiir geçen herkese alan açmak için de var. Bugün, şiir yazmaya cesaret eden herkesin günü. Bir deftere karalanmış birkaç satır da olabilir, sosyal medyada paylaşılan kısa bir dize de. Önemli olan, içten gelen o dürtüyle kelimeleri bir araya getirmek. Şiir, biçimden çok duygudur; teknikten çok niyettir çoğu zaman.
Modern dünyada şiirin geri planda kaldığını düşünenler olabilir. Dijitalleşme, hız, tüketim kültürü derken uzun soluklu metinlere olan ilgi azalmış gibi görünse de, aslında şiir kendini yeni biçimlerde var etmeye devam ediyor. Instagram’da şiir hesapları, sesli şiir performansları, podcast’ler, dijital dergiler… Şiir, teknolojiyle birlikte başka bir dile bürünerek varlığını sürdürüyor. Belki kâğıt üzerindeki zarif el yazısıyla değil ama bir telefon ekranındaki sade görsellikle bizi yakalıyor artık.
Dünya Şiir Günü’nde yapılabilecek şeyler de bir o kadar çeşitli. Sevdiğiniz bir şiiri bir arkadaşınıza göndermekle başlayabilirsiniz güne. Belki uzun süredir okumadığınız bir şiir kitabını elinize alırsınız. Belki siz de bir şiir yazarsınız, yalnızca kendinize… Şiir okumak ya da yazmak için büyük bir sebebe ihtiyacımız yok aslında. Şiir, bazen bir sesin tonunda, bazen bir mektubun satır aralarında kendini gösterir. Ve bazen de yalnızca bir kelime yeter, koca bir şiir yazmak için.
Unutulmamalıdır ki şiir, sadece bireysel bir ifade biçimi değil; aynı zamanda bir direniştir, bir hatırlayıştır, bir dayanışmadır. Toplumların belleğinde yer eden pek çok olay, önce şairlerin kaleminden çıkar. Onlar, sözleriyle zamanın tanıklığını yaparlar. Bu yüzden şiire sahip çıkmak, aslında hem kendimize hem de kültürümüze sahip çıkmaktır.
Bu 21 Mart’ta, şiire bir şans verin. Belki bir şiirle gününüz güzelleşir, belki o şiir sizden çıkar ve başkasının kalbine dokunur. Çünkü şiir, paylaştıkça çoğalır.
Aklında bir şey mi var?
Yorumları göster / Yorum yap