📍 British Museum, Room 18 – Duveen Gallery, Londra
📍 Akropolis Müzesi, Atina
MÖ 5. yüzyılda inşa edilen Parthenon, Atina’nın tanrıçası Athena’ya adanmış en görkemli tapınaktı. Bugün ise onun heykelleri, tanrıların ve kahramanların hikâyelerini fısıldayan mermer yüzeylerde yaşamaya devam ediyor. Ancak bu hikâye sadece antik dünyanın değil, aynı zamanda modern çağın da en tartışmalı kültürel meselelerinden birine işaret ediyor: Parthenon Sculptures’un nerede ait olduğu meselesine.
Tarihin Kalbi: Parthenon’un Heykelleri
MÖ 447–432 yılları arasında işlenen bu heykeller, üç ana gruptan oluşuyor:
-
Frizler – Panathenaia şenliklerinde Athena’ya sunulan tören alayı.
-
Metoplar – Lapithler ile Kentaur’ların düğün ziyafetinde başlayan mitolojik çatışma.
-
Alınlık Figürleri – Tanrılar ve efsanevi kahramanlar.
Bugün British Museum’da 15 metop, 17 alınlık figürü ve yaklaşık 75 metre uzunluğunda friz sergileniyor. Aynı zamanda Akropolis Müzesi de Atina’da kalan parçaları, Parthenon’un gölgesinde modern bir cam yapı içinde izleyiciyle buluşturuyor.
Londra’ya Uzanan Yol
19.yüzyıl başında, Atina hâlâ Osmanlı yönetimindeyken, dönemin İngiltere Büyükelçisi Lord Elgin, aldığı izinle heykellerin yarısını söküp Londra’ya taşıdı. 1816’da Parlamento kararıyla British Museum koleksiyonuna katılan bu eserler, iki asırdır dünyanın en kalabalık müze salonlarından birinde sergileniyor.
Güncel Tartışma: Kime Ait?
1983’ten bu yana Yunanistan, heykellerin kalıcı olarak geri verilmesini talep ediyor. British Museum ise eserlerin dünya kültür mirasının bir parçası olduğunu ve evrensel bir bağlamda sergilendiğini savunuyor. Atina’daki Akropolis Müzesi, 2009’dan bu yana boş bırakılan alanlarda heykellerin iadesini beklercesine onları gölgeleriyle sergiliyor.
Bugün Nerede Görülebilir?
-
British Museum (Londra): Room 18 – Duveen Gallery. Giriş ücretsiz.
-
Akropolis Müzesi (Atina): Akropolis eteklerinde, Parthenon’un manzarasına karşı.
-
Diğer Parçalar: Paris, Münih, Viyana, Kopenhag ve Würzburg’daki koleksiyonlarda.
Neden Önemli?
Parthenon Sculptures, yalnızca Antik Yunan sanatının değil, insanlık tarihinin ortak belleği. Tanrıların betimlemeleri, kahramanların mücadeleleri ve şenliklerin ritmi, 2500 yıl sonra bile hâlâ günümüz sorularını yankılıyor: “Kime ait?”, “Nerede korunmalı?”, “Bir eserin vatanı neresi?”
