Kulumbegashvili’den Unutulmaz Bir Film: April / Nisan

Kırsal Gürcistan’ın Sessizliğinde Yankılanan Bir Direniş: “Nisan” Film İncelemesi

Dea Kulumbegashvili’nin Venedik Film Festivali’nde Özel Jüri Ödülü kazanan ve uluslararası alanda büyük beğeni toplayan filmi “Nisan”, izleyiciyi kırsal Gürcistan’ın dokunaklı ve sert gerçekliğine taşıyor. Derin bir ataerkil toplumda, kadınların bedenleri ve özerklikleri üzerinde söz sahibi olmaya çalıştığı bir dünyada, bir kadın doğum uzmanının acı dolu ve bir o kadar da onurlu mücadelesini anlatan film, cesur anlatımı, tavizsiz dürüstlüğü ve stilize sinematografisiyle yılın en çarpıcı yapımlarından biri olarak öne çıkıyor.

“Nisan”, kendini işine adamış bir doğum uzmanı olan Nina’nın (Ia Sukhitashvili’nin unutulmaz performansıyla) etrafında şekilleniyor. Film, sarsıcı bir ölü doğum sahnesiyle açılıyor ve bu trajik olay, Nina’nın uygulamaları üzerine resmi bir soruşturma başlatılmasına neden oluyor. Nina, kırsal bölgedeki kadınlara, onların özerkliğine olan sarsılmaz inancıyla, gizlice ve çoğunlukla yasa dışı kabul edilen kürtaj ve aile planlaması hizmetleri sunmaktadır. Bu durum, onu toplumsal normlar ve dini dogmalarla örülü, baskıcı bir toplumda kolay bir hedef haline getirir. Soruşturma derinleştikçe, Nina’nın itibarı, geçimi ve hatta özgürlüğü tehdit altına girer. Ancak artan baskı ve dışlanmaya rağmen Nina, hizmet verdiği kadınlara olan bağlılığından ödün vermeyerek güçlü bir direniş sergiler.

Kulumbegashvili, bu kişisel mücadele üzerinden kadınların kendi bedenleri üzerindeki kontrolü, ataerkil baskının yıkıcı etkileri, hayatta kalma içgüdüsü ve direnme gücü gibi evrensel temaları ustalıkla işliyor. “Nisan”, doğum, ölüm ve yaşam döngüsünün kesişim noktasında, kadınların omuzlarındaki görünmez yükleri ve maruz kaldıkları derin korkuyu sarsıcı bir dürüstlükle gözler önüne seriyor. Film, aynı zamanda suçluluk, sorumluluk ve bir bireyin topluluk tarafından nasıl yargılandığına dair de derin sorular soruyor.

Yönetmenin vizyoner anlatımı, filmin her karesine sinmiş durumda. Uzun, kesintisiz çekimler, minimalist diyaloglar ve sinematograf Arseni Khachaturan’ın atmosferik görüntüleri, etkileyici bir ses tasarımıyla birleşerek izleyiciyi adeta Nina’nın iç dünyasına ve yaşadığı baskıcı, izole ortama hapsediyor. Kulumbegashvili’nin “radikal belirsizlik” olarak da tanımlanabilecek anlatım tercihi, izleyiciyi aktif bir katılımcı olmaya ve filmin derin katmanlarını, metaforlarını keşfetmeye davet ediyor. Bu, kolay bir seyir deneyimi vaat etmese de, sinemanın duyusal gücünü sonuna kadar kullanan, izleyicide derin ve kalıcı izler bırakan bir deneyim sunuyor.

Ia Sukhitashvili’nin Nina rolündeki performansı, filmin en büyük güçlerinden biri. Sukhitashvili, karakterinin içsel çatışmalarını, sessiz direnişini, yaşadığı acıyı ve sarsılmaz kararlılığını her bakışıyla, her duruşuyla izleyiciye geçiriyor ve adeta filmi tek başına sırtlıyor.

Rotten Tomatoes’da %96 gibi yüksek bir beğeni oranı ve Metacritic’te 85 puanlık “evrensel beğeni” skoruyla eleştirmenlerden tam not alan “Nisan”, San Sebastián, Asya-Pasifik Ekran Ödülleri (En İyi Film ve En İyi Performans), Tokyo FILMeX gibi pek çok prestijli festivalden ödüllerle döndü ve Sundance, Toronto, New York gibi önemli festivallerin resmi seçkilerinde yer aldı. Eleştirmenler, filmin “yıkıcı güzelliğini”, Kulumbegashvili’nin “yeni bir sinema şairi” olarak yükselişini ve filmin “olağanüstü ve iç karartıcı dürüstlüğünü” övgüyle karşılıyor.

Sonuç olarak, Dea Kulumbegashvili’nin “Nisan”ı, güçlü kadın hikayelerine, özgün ve tavizsiz sinemaya, toplumsal meselelere kafa yoran ve sanatsal bir meydan okumadan çekinmeyen izleyiciler için kesinlikle kaçırılmaması gereken, sarsıcı ve düşündürücü bir başyapıt. Kırsal Gürcistan’ın sessizliğinde yankılanan bu direnç portresi, uzun süre hafızalardan silinmeyecek ve üzerine çokça konuşulacak bir film.

Ödüller ve Adaylıklar

“Nisan”, önemli uluslararası ödüller kazanmış ve birçok festivalde gösterilmiştir. Öne çıkan ödüller:

• Venedik Uluslararası Film Festivali (2024): Özel Jüri Ödülü ve Altın Aslan’a adaylık.
• San Sebastián Uluslararası Film Festivali (2024): Zabaltegi-Tabakalera Ödülü.
• Asya-Pasifik Ekran Ödülleri (2024): En İyi Film ve En İyi Performans (Ia Sukhitashvili) ödülleri.
• Tokyo FILMeX (2024): Büyük Ödül.
• BFI Londra Film Festivali (2024): En İyi Film’e adaylık.
• Avrupa Film Ödülleri (2024): Avrupa Üniversite Film Ödülü’ne adaylık.
• Singapur Uluslararası Film Festivali (2024): En İyi Senaryo ödülü.
• Sundance Film Festivali (2025): Resmi Seçim.
• Toronto Uluslararası Film Festivali (2024): Resmi Seçim.
• New York Film Festivali (2024): Resmi Seçim.