Eleanor Swordy’den “Say Less” Sergisiyle Gözlerin İçinden Bakmak

Aralık 4, 20254 dk okuma süresi

New York merkezli ressam Eleanor Swordy’nin Galerie Max Hetzler Berlin‘deki ilk kişisel sergisi “Say Less” (Az Konuş), izleyiciyi, eylemin kendisinde kaybolmuş figürlerin bilinçdışı durumlarına davet ediyor. Sergideki tablolarda, iki figür tuvalin merkezinden dışarı, yani doğrudan izleyiciye doğru bakıyor. Bu figürler, ellerini sepet örme veya kâğıt çiçek düzeltme gibi eylemlere uyurgezer bir dikkatle yoğunlaştırmışlardır; gözleri ise donuk, adeta bu eylemin içinden bakmaktadırlar.

Sanatçının kendisinin uzun sarı saçlarını taşıyan bu figürler, Swordy’nin kendi pratiği için birer vekil (stand-in) olarak işlev görür. Sanatçının eserleri, resmin kendisinin bir yapaylık olduğunu allegorize eden görsel araçlarla doludur. For You adlı eserde, resmin alt kenarı, kâğıt çiçek düzelten figürden düşen parçaları toplayan bir yüzeye dönüşerek, bu oyuncu ve öz-düşünümsel tavrı yansıtıyor.

İçsel Yolculuk ve Görünmez Arayüz

Swordy’nin son dönem eserlerinde, arka planlar katman katman boyanmış, izlenimci alanlar yaratılarak resimlere yeni bir mekânsal gerilim katılmış. Ön plandaki nesneler ise yumuşak, dereceli renklerle pürüzsüzce boyanmıştır. Bu büyük ölçekli tablolar, izleyicinin kendini sıradan bir aktiviteye kaptırdığı, çevresindeki dünyanın bulanıklaştığı o görsel ve duygusal deneyimi yeniden üretiyor. Ressamın kendisinin de tuval üzerinde çalışırken yaşadığı bir deneyimdir bu.

Sanatçı, Set Apart tablosunda olduğu gibi, tasvir edilen eylem ve teknik uygulama ile resmin yüzeyinin, görünmez bir arayüzü veya güç alanını somutlaştırdığı hissini veriyor. Bu düzlemin iki tarafı, gerçek ile sanal ya da gerçek ile hayal edilen/anımsanan farklı gerçeklik düzlemleri olarak okunabilir.

Kuşların İçgüdüsü ve D.W. Winnicott

Bu figürlerin yoğunlaştığı süreç, özellikle örgü örme, akla kuşların yuvalarını içgüdüyle yapma şeklini getiriyor. Yazar Eugène Marais’in fikrine göre, insanlar, bilinçli zihnin fayda kaygısı uyutulduğunda, bedenin kayıp atalardan kalma bilgisini ve doğuştan gelen eve dönüş içgüdüsünü yeniden ele geçirebileceğini gösteriyordu. Swordy’nin sepet ören figürü, işini yaptığı kadar onu hayal ediyor gibidir.

Sanatçının çalışması, D. W. Winnicott’un “geçiş alanı” (transitional space) kavramına da dokunuyor. Bu yaratıcılık alanı, Winnicott’un imkânsız bir şekilde hem öznel hem de nesnel olarak tanımladığı bir paradoksun mekânıdır. Ressam çalışırken, dünyaya “ölü” olsa da, aynı zamanda hayati bir süreçle daha canlı ve daha fazla temas halindedir.

Swordy’nin yavaş ve özenli yaklaşımı, Van Gogh’un hızlı çalışma tarzının aksine, yoğun odaklanmanın rüya benzeri bir durumla bir arada var olduğu bir hayal kurma alanı açıyor. Onun ustalığı, Paul Valéry’nin övdüğü gibi, “böceğin inatçılığı ve mistiğin sabit adanmışlığı”nı birleştirerek mükemmelliğe ulaşan eserler yaratmasıdır.