1939 yapımı Oz Büyücüsü‘nde, Dorothy’nin neşeli Technicolor yolculuğunun simgesi olan Sarı Tuğlalı Yol, umudun ve eve ulaşma arayışının ikonografik bir patikasıydı. Ancak Jon M. Chu‘nun Broadway fenomeni Wicked‘dan uyarlanan iki bölümlük film serisinin ikinci ayağı “Wicked: For Good”, bu ikonik yapının ardındaki masumiyeti parçalıyor ve ona baskının damarı olarak korkunç bir anlam yüklüyor.
Eğer henüz Wicked: For Good‘u izlemediyseniz, süpürgenizden inin ve uyarıları ciddiye alın: spoilerlar kapıda!
Baskının Tuğlaları ve Kaybolan Gökkuşağı
Prodüksiyon tasarımcısı Nathan Crowley‘nin de işaret ettiği gibi, Wicked: For Good‘daki Sarı Tuğlalı Yol, bir neşe sembolü değil, aksine zorla çalıştırmanın ve zulmün vücut bulmuş halidir. Bu yol, Büyücü’nün (Jeff Goldblum) Oz ormanlarını kesmek ve iktidarını pekiştirmek için kullandığı araçtır.
-
Köleleştirilmiş İşçilik: Filmin açılış anlarında, Büyücü’nün emriyle konuşma yetenekleri ellerinden alınmış ve köleleştirilmiş Oz canlıları—hayvanlar—bu yolu inşa etmeye zorlanırken izliyoruz. Elphaba Thropp (Cynthia Erivo), yani Batı’nın Kötü Cadısı’nın bu hayvanlara müdahale edip onları serbest bırakması, yolun kanlı ve meşakkatli başlangıcını gözler önüne seriyor. Hayvanlara ve Munchkinlere uygulanan bu muamele, Wicked‘ın totaliterizm ve faşizm alegorisinin merkezinde yer alıyor.
-
Tek Renk Diktatörlüğü: Oz’un asıl cazibesi, fantastik renk çeşitliliğinden gelir. Ancak Crowley, yolun tek bir sarı renkte olmasının, Munchkinler ve hayvanlar gibi Oz’un “aşağı” halklarının üzerindeki baskıyı ve çeşitliliğin yok edilişini simgelediğini vurguluyor. Eskiden gökkuşağının tüm renklerini yetiştiren Munchkinler, artık sadece sarı laleler yetiştirmeye zorlanıyor ve bu sarı boya, yolun tuğlalarına işleniyor. Gökkuşağının kaybı, dayatılan tekdüzeliğin ve yaratıcılığın boğulmasının çarpıcı bir metaforudur.
Tasarım açısından, Crowley’nin doğal ve yapay ışıkta “doğru” sarı tonu bulma mücadelesi bile, bu yolun taşıdığı ağır anlama ironik bir estetik katman ekliyor.
🚪 Yıkıcı Aşkın Bir Kaçış Kapısı Olması
Sarı Tuğlalı Yol, sadece baskıyı simgelemekle kalmıyor, aynı zamanda isyanın ve kaçışın da sahnesi oluyor.
Elphaba, Büyücü ve Michelle Yeoh’nun canlandırdığı Madame Morrible’ın yaydığı propaganda aracılığıyla Oz’u saran faşizmi gökyüzünden izlerken, yolda dikkat çekici bir delik fark ediyor. Bu delik, hayvanların, aralarında Elphaba’nın sevgili dadısı Dulcibear’ın da bulunduğu, Oz’dan toplu halde kaçış yolu olarak kullandığı bir yeraltı geçidi görevi görüyor.
Stephen Schwartz’ın yazdığı yeni şarkı “No Place Like Home” eşliğinde Elphaba’nın yakarışlarına rağmen, hayvanlar Oz’da umut kalmadığına inanıyor ve bu deliği, güvenli ve özgür bir yaşama giden bir “Yeraltı Demiryolu” (Underground Railroad) olarak kullanıyor.
Sonunda, Elphaba’nın ölümünü taklit edip kaçmasının ardından, eski en yakın arkadaşı Glinda (Ariana Grande-Butera), Oz’un herkes için olduğunu ilan ederek hayvanları ve Munchkinleri geri davet ediyor. Ancak bu mutlu sona rağmen, yolun kanla ve zahmetle inşa edildiği gerçeği, onun ikonik anlamını kalıcı olarak değiştiriyor. Wicked: For Good, Sarı Tuğlalı Yolu kültürel bir hazineden, totaliter bir rejimin gözyaşlarıyla ıslanmış bir altyapı projesine dönüştürerek hikayeye güçlü ve karanlık bir katman ekliyor.
